Olimpiyatlar denilince akla yaz olimpiyatları gelir. Ancak Yaz ve kış olimpiyatları diye ikiye ayrılır. Yaz olimpiyatları da Antik ve Modern olimpiyatlar diye ikiye ayrılır.
Antik Olimpiyatlar
Antik Olimpiyat oyunları M.Ö.776 –M.S.393 tarihleriarasında, her 4 yılda bir, yaz ayları içinde 292 defa düzenlenmiş, 1168 yıl devam etmiştir. Olimpia oyunları Mora yarımadasında Elis Ülkesinin Olimpos kenti yakınındaki Zeus tapınağında yapılırdı.
Olimpiyat oyunları sadece Yunan halklarının ve Yunanca konuşan özgür erkeklerin (Bayanların yarışmalara katılması ve seyretmesi yasaktı) katıldığı, Panhellenik oyunlar adı verilen dini amaçlı, tanrılarını anmak için yapılan karşılaşmalardı. Bu oyunlar dört türlüydü ( Olimpia, Pythia, Nemer ve İsthmia ) ve her yıl en az biri yapılacak biçimde düzenlenirdi. Olimpiyat oyunları da bu tip oyunlardan biri olmasına karşın içlerinde en çok katılımın olduğu, en saygınıydı.
Pythia Oyunları: İlk olarak İ.Ö. 582′de düzenlendi. Her dört yılda bir Ağustos ayında Apollon onuruna Delphi’dedüzenlenirdi. Olasılıkla Olimpiyat Oyunları ile aynı zamanda sona ermiştir.
İsthmia Oyunları: Her iki yılda bir Nisan-Mayıs aylarında düzenleniyordu. Posedion onuruna Korint’dedüzenlenmekteydi.
Nemer Oyunları: İlk kez İ.Ö. 573′de düzenlenen bu oyunlar, iki yılda bir, Temmuz ayında Zeus onuruna Nemea’dayapılmaktaydı.
Günümüzde, Dünya’nın en büyük spor şöleni olarak kabul edilen Olimpiyat Oyunları, aynı zamanda üzerinde en çok yazılan ve konuşulan konulardan biridir.
İlk Olimpiyatlar: İlk Olimpiyatların programında, sadece bir stad boyu sprint (hız) koşusu vardı. 13 Olimpiyat boyunca ( 13x4= 52 yıl) sadece bir stad boyu koşu yarışması yapıldı. “Stade” diye anılan, spor sahasının uzunluğu 192 m, genişliği 35 m idi. Bu koşu, Olimpiyatların temelini oluşturduğundan dolayı, her Olimpiyat, bu koşunun galibinin adı ile anılırdı. Bu nedenle de, M.Ö.776 Olimpiyat Oyunları’nın adı Coroebusveya Koriobus olarak da geçer.
Yıllar geçtikçe olimpiyatlarda gerçekleştirilen spor oyunlarına yenileri eklenmeye başladı. Boks, güreş, pek çok değişik dövüş ve koşu yarışları, uzun atlama, disk atma ve cirit atma bunlardan bazılarıdır.
Antik Olimpiyatlarla Modern olimpiyatlar arasındaki en büyük fark, Antik Olimpiyatların tamamen kişi sporuna dayalı( bireysel sporlar) bir anlayışla programlanmış olmasıdır. Antik Olimpiyatlar da bu nedenle hiçbir takım oyunu veya sporuna rastlanamaz. En kısa koşu, 12 yüzyıllık bilinen tarihi içinde, 192 metre ve en uzunu da, daha sonraları eklenen ve adına “uzun koşu” denen, stad’ın, başından sonuna kadar 7 veya 24 kez koşulmasını kapsayan yarışlardı.
Günümüzde, pek çok tarihçi Olimpiyatların o zaman ki Constantinopolis diye bilinen İstanbul’daki Roma İmparatoru I. Thedosius’un emri ile sona erdirildiğini yazarlar. Hıristiyan olan Theodosius, geçmişten gelen tüm pagan ( çok tanrılı) adet, inanış ve tapınakların ortadan kalkmasını emretmiş ve pagan bir anlayışa dayandığını bildiği Olimpiyatların da sona ermesini emretmiştir.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi ( CİO) nin kuruluşu Antik Olimpiyatlardan sona ermesinden 1500 yıl sonra, 25 Kasım 1892 günü Fransa’da Sorbonne Üniversitesinde kısaltması USFSA olan Fransız Atletizm Sporları Kulüpleri Birliği’nin beşinci yıldönümünü kutlamak amacıyla Spor Konseyi toplanmıştı.
Bu konseyin toplantısında USFSA ’nın Genel Sekreteri Baron Pierre de Coubertin açış konuşmasını yapıyor ve konuşmasının sonunda şöyle söylüyordu: “Antik Olimpiyatların modern tarzda yeniden yapılmasının karar altına alınmasını istiyorum. Bu nedenle de sporcularımızı başka memleketlere gönderelim ve onlardan da sporcularının yurdumuza gelmelerini isteyelim. Geleceğin, hakiki hür spor alışverişini kabul ettiğimiz ve Yunanlılar ’ın inhisarından (tekelinden) çıkarıp, bütün dünyanın belli başlı şehirlerine mal edebildiğimiz gün Olimpiyat Oyunları ile barış davası yeni ve kuvvetli bir dost kazanacaktır.”
Bu toplantının ardından modern olimpiyat oyunlarının yeniden canlandırılarak yapılması ve ayrıca bir de Uluslararası Olimpiyat Komitesi kurulması için bir komisyon oluşturuldu.
23 Haziran 1894 günü Pariste toplanan Amerika ve 12 Avrupa ülkesinden gelen 79 yabancı, 2000 delege, Baron Pierre de Coubertin’in Modern Olimpiyatların yapılması tezini oybirliği ile onayladılar.
Ayrıca, aynı toplantıda Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin de kurulduğu açıklandı.
Komitenin ( CIO) olimpiyatlarla ilgili aldığı kararlar:
1. Olimpiyatlar, eskiden olduğu gibi, her dört yılda bir yapılacak.
2. Olimpiyatlar, Klasik Yunan'da olduğunun aksine, tüm dünya sporcularına açık olacak ve yarışma programı, günün sporlarını içerecek.
3. Yarışmalarda sadece büyük erkekler yer alacak.
4. Amatörlük kuralları, kesinlikle uygulanacak.
5. Olimpiyat organizasyonu ilk Atina da yapılacak, "gezici" olacak ve her olimpiyat başka bir ülkede yapılacak.
Haftaya Modern Olimpiyatlarda buluşmak umudu ile hoşçakalın.
Ali Tunç sporcu geçmişine bir de eğitime katkı sağlıyorsun. Çok yönlü kişilik özellikleri olarak seni ilgi ile takip ediyorum. Olimpiyat oyunları hakkındaki makaleni okudum ve devamını bekliyorum. Kolay gelsin